Thuoc dac tri vang la thoi re sinh hoc o sau rieng

Bệnh vàng lá thối rễ ở sầu riêng là một bệnh nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về năng suất và kinh tế nếu không được xử lý kịp thời. Dưới đây là chi sẻ của https://pthien0.wixsite.com/kienthucnongnghiep/ chi tiết về bệnh, nguyên nhân, triệu chứng, và cách phòng trị:

1. Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh do các tác nhân chính sau gây ra:

• Nấm bệnh: Chủ yếu là nấm Phytophthora palmivora, Fusarium solani, Pythium spp., trong đó Phytophthora là tác nhân chủ lực. Nấm tồn tại trong đất và tấn công rễ khi gặp điều kiện thuận lợi như đất ẩm ướt, ngập úng.

• Tuyến trùng: Gây tổn thương rễ, tạo điều kiện cho nấm xâm nhập, làm bệnh nặng hơn.

• Điều kiện môi trường và canh tác:

  • Đất thoát nước kém, ngập úng trong mùa mưa, đặc biệt ở Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).

  • Đất chua (pH thấp < 5), đất sét, thiếu hữu cơ, thoái hóa do lạm dụng phân hóa học.

  • Trồng sầu riêng trên đất cũ trồng tiêu, cà phê mà không xử lý đất kỹ, để lại nguồn nấm bệnh và tuyến trùng.

  • Bón phân không cân đối, dư đạm, thiếu vi lượng, hoặc trồng sâu gây nghẹt cổ rễ.

2. Triệu chứng

• Trên lá:

  • Bệnh nhẹ: Lá vàng nhẹ, chóp lá cháy, cây ra đọt non chậm, sinh trưởng kém.

  • Bệnh nặng: Lá vàng toàn bộ (cả gân và phiến lá), rụng nhiều, cành non khô, cây còi cọc, có thể chết.

• Trên rễ:

  • Rễ cám và rễ non thối, màu nâu, vỏ rễ tuột khỏi lõi gỗ, có mùi hôi.

  • Bệnh nặng: Rễ lớn thối đen, mất khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng, rễ cái chết dẫn đến cây chết.

• Trên thân và quả (nếu bệnh lan rộng): Có thể xuất hiện xì mủ, nứt thân, quả thối nhũn.

3. Điều kiện phát triển

• Mùa mưa, độ ẩm cao: Đất ngập úng, thiếu oxy, rễ dễ bị thối, tạo điều kiện cho nấm Phytophthora phát triển (bào tử nấm có lông roi, di chuyển trong nước).

• Đất kém thông thoáng: Đất sét, chai cứng, hoặc nứt nẻ vào mùa khô làm tổn thương rễ.

• Vườn không vệ sinh: Tàn dư thực vật nhiễm bệnh, nước tưới mang mầm bệnh làm lây lan.

4. Biện pháp phòng ngừa

• Chọn giống và đất trồng:

  • Sử dụng giống sầu riêng sạch bệnh (ví dụ: Ri6).

  • Chọn đất thoát nước tốt, lên liếp cao, đào mương thoát nước ở ĐBSCL để tránh ngập úng.

  • Xử lý đất trước khi trồng bằng vôi bột, phân hữu cơ hoai mục, hoặc chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma.

• Cải tạo đất:

  • Bón phân chuồng hoai mục (50-100 kg/cây trưởng thành), vôi dolomite để nâng pH đất (5.5-6.5).

  • Trồng xen cây họ đậu để cải tạo đất, hạn chế đất thoái hóa.

• Quản lý vườn:

  • Tỉa cành, tạo tán thông thoáng, đảm bảo ánh sáng để giảm độ ẩm.

  • Tưới nước hợp lý, tránh tưới phun lên tán, đảm bảo nguồn nước sạch.

  • Hạn chế bón phân NPK trong mùa mưa để tránh cháy rễ non.

  • Tủ gốc bằng vật liệu sạch (không dùng lá bệnh) để giữ ẩm và giảm xói mòn.

5. Biện pháp xử lý khi cây bị bệnh

Dưới đây là quy trình xử lý hiệu quả (theo các bước phổ biến):

Bước 1: Vệ sinh và xử lý đất

• Cắt tỉa cành lá vàng, khô (cắt từ đỉnh đọt xuống 2-3 mắt lá) để giảm áp lực cho rễ.

• Xới nhẹ đất quanh tán cây, kiểm tra rễ thối (rễ thối tương ứng với cành vàng). Rải vôi bột và phân chuồng hoai mục (15-20 kg/gốc, tùy tuổi cây), tưới nước 2-3 lần trong 10 ngày để nâng pH, phá môi trường sống của nấm.

Bước 2: Diệt nấm và tuyến trùng

• Sử dụng thuốc đặc trị vàng lá thối rễ sinh học có thành phần từ nấm đối kháng Trichoderma, Cheatomium và Paecilomyces giúp tiêu diệt các loại nấm bệnh trong đất như Fusarium, Phytophthora,... Và tuyến trùng gây hại bộ rễ.

• Kết hợp thuốc hóa học:

  • Ridomil Gold 68WG (Metalaxyl + Mancozeb): Pha 500-600g/200L nước, tưới quanh gốc.

  • Các hoạt chất khác: Mono & Di-Potassium Phosphonate, Dimethomorph, Cuprous oxide, hoặc nano bạc/đồng.

• Xử lý tuyến trùng bằng chế phẩm chứa lân phosphites hoặc thuốc chuyên trị.

Bước 3: Phục hồi rễ và cây

• Sau 20-25 ngày, khi rễ non ra và ngả vàng, tưới Axit Humic hoặc phân sinh học (Bio Nut, Bio Roso) để kích thích rễ khỏe, cung cấp dinh dưỡng.

• Sau 30 ngày, phun phân bón lá dạng amino acid hoặc chứa đa, trung, vi lượng (2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày). Lưu ý: Không phun phân bón lá khi rễ đang thối để tránh phản tác dụng.

Lưu ý quan trọng:

• Nếu cây vàng lá trên 70%, rễ thối quá nặng, khả năng phục hồi thấp, nên loại bỏ để tránh lây lan.

• Vệ sinh dụng cụ, tiêu hủy tàn dư thực vật nhiễm bệnh để ngăn lây lan.

6. Sử dụng công nghệ hiện đại

• Máy bay không người lái: Phun thuốc trừ nấm, phân bón lá đồng đều, tiết kiệm 90% nước và 30% thuốc, an toàn cho người làm.

• Chế phẩm sinh học: Sử dụng WAO BOOM, Eco Killer, Phytopin Gold định kỳ (3 tháng/lần) để phòng bệnh.

7. Kết luận

Bệnh vàng lá thối rễ trên sầu riêng là vấn đề phức tạp, đòi hỏi xử lý đúng kỹ thuật và phòng ngừa từ sớm. Việc cải tạo đất, quản lý nước, và sử dụng kết hợp nấm đối kháng với thuốc hóa học sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Nông dân cần thường xuyên thăm vườn, phát hiện sớm triệu chứng để xử lý kịp thời, tránh lây lan ra cả vườn.